Klimaattransitie is klaar om uit haar as te herrijzen
2 min
De klimaattransitie maakt een lastige periode door. Duurzame beleggingen ook. Maar hoe je het ook draait of keert: we hebben maar één planeet. Actie kan misschien worden uitgesteld, maar niet afgeschaft. Dit project staat nog maar in zijn kinderschoenen.
Duurzaam beleggen: tegenwind of kans?
Vanaf 10 november verzamelen de wereldleiders in Belém, Brazilië, voor COP30. Daar wordt vooral gekeken naar het verband tussen tropisch regenwoud, biodiversiteit en de klimaatcrisis. De boodschap van de boslanden is duidelijk: “We willen het woud wel redden, maar dan graag met compensatie voor de economische opportuniteiten die we verliezen.”
Tijd voor bankbiljetten
Tijdens COP29 werd alvast afgesproken om tegen 2035 minstens 300 miljard dollar per jaar te voorzien voor de klimaattransitie van het Noorden naar het Zuiden (en met privépartijen bij, zou dat moeten oplopen tot 1,300 miljard dollar). Zonder dat geld geen technologische sprongen, geen infrastructuurvernieuwing, geen aanpassing aan het veranderende klimaat. Zonder de betrokkenheid van de energie-intensieve groeilanden halen we net zero nooit. De tijd van beloften en berekeningen is voorbij — het is tijd voor bankbiljetten.
Alleen: de kans op een doorbraak is mager. De wereld is druk bezig met zichzelf. Geopolitieke chaos, hogere defensiebudgetten … en dan waren er die Amerikaanse presidentsverkiezingen. President Trump, die al eens graag akkoorden verscheurt, torpedeerde onlangs nog een internationale koolstoftaks voor de scheepvaart. Terwijl 63 landen het plan steunden, lag Washington dwars. De pioniers die al in groene schepen investeerden, zien hun competitief voordeel door de neus geboord.
De winter van de cyclus
Ook beleggers voelen dat de wind gedraaid is. Duurzaam beleggen staat vandaag minder hoog op de agenda dan een paar jaar geleden. Klimaattransitie vergt een gecoördineerde internationale aanpak. Die is er niet. We bevinden ons volgens auteur Neil Howe in de ‘Fourth Turning’: de winterperiode van een tachtigjarige weerkerende cyclus, waarin polarisering en conflict regeren.
Het politieke centrum heeft aan macht ingeboet. De moed om beleid te voeren waarvan iedereen diep vanbinnen weet dat het nodig is, ontbreekt. De angst om extreemlinks of -rechts nog sterker te maken, is te groot. Het populisme dat daaruit voortvloeit, maakt elke vorm van samenwerking moeilijk. Grote uitdagingen zoals vergrijzing, het in toom houden van overheidsschulden en artificiële intelligentie, worden naar de achtergrond geduwd. In een wereld waarin iedereen zich terugplooit op zijn land, volk, regio, dorp en uiteindelijk zichzelf, is het logisch dat ook ESG en klimaat even van het podium verdwijnen.
Duurzaam beleggen: tegenwind of kans?
Het uitstellen van de klimaattransitie weegt ook op de rendementen. Na een paar grand cru-jaren blijven ESG-fondsen achter op het marktgemiddelde. Niet vreemd, want de sector leeft van lange adem: je betaalt vandaag de windmolen, maar de opbrengst spreidt zich uit over jaren. In een wereld van hogere rentevoeten wordt die toekomst simpelweg minder waard vandaag.
Maar wie denkt dat het verhaal daarmee uit is, vergist zich. Sentiment beweegt in golven — en klimaattechnologie zit aan de bodem van die sentimentcyclus. De verwachtingen zijn dermate laag, dat de verrassingen enkel positief kunnen zijn. Tegen de achtergrond van het algehele pessimisme, blijft de technologie zich verder ontwikkelen. Gigantische opportuniteiten liggen in het verschiet.
Voorjaar in aantocht
Ook vanuit investeringsperspectief lijkt de sector te bodemen. Wanneer aandelen en thema’s niet langer zakken ondanks een regen van slecht nieuws, is dat vaak het moment om met frisse blik te kijken. Vooral dan naar de bedrijven die zonder subsidies kunnen overleven. Nuchter ook, wars van groene romantiek of politieke slogans. De klimaatopwarming gaat immers niet weg omdat we even met iets anders bezig zijn.
Om nog even terug te komen op het Fourth Turning-verhaal van Howe: na de winter volgt de lente. Dat is een collectievere periode: samenwerking viert hoogtij en dat is gunstig voor het ESG-verhaal. Maar tegen dan zal de markt voor duurzame beleggingen al een stevige spurt genomen hebben. Misschien wel vooral in Europa, waar het besef groeit dat we sneller energieonafhankelijk kunnen worden via alternatieve, dan via klassieke energie.