Goud: een strategische markt vol mysterie

Het gouden mysterie

De stijging van de goudprijs zal niemand ontgaan zijn. Het gele edelmetaal is de laatste tijd uitgegroeid tot een van de meest rendabele beleggingen voor investeerders. Er zijn tal van factoren die deze opmerkelijke evolutie verklaren. Laten we een tipje van de sluier oplichten in deze bijzondere markt.

Waarom stijgt de goudprijs?

Om de stijging van de goudprijs te begrijpen, moeten we eerst kijken naar de centrale banken, met name in China, Turkije, India, Rusland, Azië en het Midden-Oosten. Sinds 2022 kopen ze goud om 3 redenen:

• Verminderen van hun afhankelijkheid van de Amerikaanse dollar
• Veiligstellen van hun reserves in tijden van onzekerheid
• Als bescherming tegen internationale sancties

Deze massale aankopen zorgen voor een zeer hoge structurele vraag, waardoor de prijzen stijgen. Waar we daarentegen geen zicht op hebben en waar een zeker mysterie rond heerst, zijn de hoeveelheden die de centrale banken werkelijk kopen. Dit maakt van goud een bijzondere grondstof.

Goud als veilig alternatief voor de dollar

Enkele verklaringen voor de sterkere vraag naar goud zijn de geopolitieke context, de wens om afstand te nemen van de Amerikaanse dollar – vooral sinds de herverkiezing van Donald Trump in het Witte Huis –, de terugkeer van de inflatie of de realiteit dat we leven in een wereld met zeer lage reële rentes. Dit fenomeen van historisch lage of zelfs negatieve reële rentevoeten (rentevoet min inflatie) heeft tot gevolg dat de 'opportuniteitskost' voor het aanhouden van goud in de portefeuille aanzienlijk afneemt. Het belangrijkste argument tegen goudbeleggingen is vaak dat het 'niets opbrengt'. 

De geopolitieke context en de recente crisissen hebben uiteraard bijgedragen tot de hernieuwde aantrekkingskracht voor goud, per definitie een veilige haven. Daarbij komt nog de sterk stijgende vraag uit China en India. 

Het feit dat we geen zicht hebben op de door de centrale banken aangekochte hoeveelheden, maakt deze markt moeilijk te begrijpen. Bovendien legde de World Gold Council onlangs uit dat de niet-gedeclareerde goudaankopen van China meer dan 10 keer hoger kunnen zijn dan de officiële cijfers. De aankoopcijfers van de Chinese centrale bank waren dit jaar zo zwak – 1,9 ton gekocht in augustus, 1,9 ton in juli en 2,2 ton in juni – dat weinigen op de markt nog in de officiële cijfers geloven.

Goudreserves onderschat

In tegenstelling tot olie, die je met satellieten kan volgen, is het onmogelijk om de weg die goud aflegt te traceren. Waar gaat het goud naartoe? Wie koopt het? Eén en al mysterie. Het enige wat we weten is dat China zijn afhankelijkheid van de dollar wil verminderen en zijn goudreserves wil versterken. Maar we hebben geen idee aan welk tempo. De huidige goudvoorraden van China schommelen naar schatting rond de 5.000 ton, het dubbele van het officieel gepubliceerde cijfer. Het aandeel goud in de wereldwijde reserves buiten de VS is de afgelopen tien jaar gestegen van 10% naar 26%, zo blijkt uit gegevens van de World Gold Council. Het gele edelmetaal is daardoor het op één na grootste reserve-actief, na de dollar. En toch, het aandeel van de aankopen van goudstaven dat aan het IMF wordt gemeld, het organisme dat deze gegevens op vrijwillige basis verzamelt, smelt als sneeuw in de zon. In het afgelopen kwartaal werd slechts ongeveer een derde van de officiële aankopen openbaar gemaakt, volgens schattingen van de WGC op basis van gegevens van Metals Focus. Ter vergelijking: 4 jaar geleden werd nog ongeveer 90% van de goudaankopen officieel aangegeven.

Vanwaar die discretie? Centrale banken kunnen ervoor kiezen om hun goudactiviteit niet te rapporteren om te vermijden dat ze vooruitlopen op de markt, of om politieke redenen. Sommige centrale bankiers vrezen immers dat de openbare aankoop van goud, als bescherming tegen de dollar, de relaties met de Trump-administratie zal beschadigen. In het verleden kreeg het Verenigd Koninkrijk al eens de rekening voor zijn transparantie gepresenteerd. Het kondigde aan dat het de helft van zijn goudreserves wilde verkopen, wat een zeer schadelijke prijsdaling tot gevolg had.

China: een centrale speler op de wereldwijde goudmarkt

China is op zijn beurt de grootste goudconsument ter wereld, maar ook een van de minst transparante. Analisten moeten dan ook hun eigen berekeningen maken op basis van importgegevens, veronderstellingen en adviezen. Bovendien heeft China de grootste goudmijnindustrie ter wereld, goed voor ongeveer 10% van de wereldproductie. Dat betekent dat de Chinese centrale bank op haar binnenlandse markt goudstaven kan kopen om haar eigen reserves op te bouwen.

Deze analyse toont hoe moeilijk het is om de evolutie van de goudprijs te voorspellen. Ook al hebben we een zicht op het aanbod, wat betreft de vraag ligt dat een stuk moeilijker.
 
Sommige markten blijven altijd een beetje mysterieus, ook de meest klassieke. Stof tot nadenken!