De ene crisis is de andere niet
De laatste dagen waren onstuimig op de beurs, dat is wel het minste dat je kan zeggen. Een nieuwe storm, die net als de andere onverwacht is uitgebroken en die alles en iedereen door elkaar schudt. En nu?
De laatste keer dat we zoiets zagen, was in 2020, met covid. Op enkele dagen tijd verloren de belangrijkste beurzen 40% en stortte de oliemarkt in. Het recessiespook waarde door een wereld die tot stilstand kwam door de pandemie.
Een lange lijst met bezwaren
Vandaag wordt de crisis veroorzaakt door de handelsoorlog die president Trump in gang heeft gezet. Hij probeert het concurrentievermogen en de aantrekkelijkheid van zijn land te herstellen door tabula rasa te maken met een erg complexe reeks 'situaties' die zich in de loop der tijd ontwikkeld hebben, met een kolossaal tekort op de handelsrekeningen van de VS tot gevolg. Dat leidt al decennialang tot een massale de-industrialisering en banenverlies ten voordele van andere regio’s in de wereld. Zo lijkt hij het in elk geval te zien, in het rapport 'Buitenlandse handelsbarrières in 2025' van zijn Executive Office. Dit document van 400 pagina's bevat de voornaamste – en verrassend gedetailleerde - bezwaren van de Amerikaanse overheid tegen haar handelspartners. Het illustreert hoeveel werk er op de plank ligt om daar allemaal schoon schip mee te maken.
Eenzijdig veroorzaakte chaos
Elke crisis is anders. Maar deze keer is er een element dat de aandacht verdient, want het kan een impact hebben op de afloop van de storm. Tijdens de laatste twee grote crisissen die de wereld troffen - de gezondheidscrisis van 2020 en de financiële crisis van 2008 – was er een tastbare en externe oorzaak voor de storm. We zaten erin, zonder dat iemand opzettelijk de knuppel in het hoenderhok had gegooid. Vandaag is dat wel het geval. Vóór de bulderende verklaringen van Donald Trump en zijn handelsoorlog deden de markten het goed. De economische situatie was overal comfortabel en de toekomst leek sereen. Ook al had elk land af te rekenen met zijn eigen uitdagingen en was de geopolitieke context extreem gespannen. Zonder deze handelsoorlog en de wild om zich heen schoppende verklaringen over de efficiëntie van de overheid en een mogelijke annexatie van Groenland of zelfs Canada, hadden de financiële markten - die vooral naar de economische context kijken - geen enkele reden om in chaos te verzinken.
Wie roepen we te hulp?
De paniek op de markten tijdens de vorige crisissen vereiste de tussenkomst van een bijzondere partij: de centrale bank, ook wel “de kredietverstrekker in laatste instantie” genoemd. In beide gevallen, in 2008 en 2020, volstond het dat de centrale banken in actie kwamen om de boel te kalmeren. De kredietverstrekker in laatste instantie schoot het systeem te hulp door massaal liquiditeiten in de financiële circuits te injecteren, om een recessie en liquiditeitscrisis te vermijden. De ingreep van de centrale banken was het keerpunt in de hellegang van de beurzen. Ook al duurde het soms maanden om terug te keren naar de niveaus van voor de crisis.
Vandaag is de situatie heel anders. Het is moeilijk in te denken hoe de centrale banken zouden kunnen ingrijpen in de chaos die de Amerikaanse president - en hij alleen - veroorzaakt. Er zal met hem moeten onderhandeld worden, zoveel is zeker. Hij zal hardnekkig zijn en waarschijnlijk niet veel toegeven, vooral omdat de ‘midterm’ verkiezingen pas in november 2026 plaatsvinden. Pas wanneer de spanningen zullen gaan liggen, dankzij compromissen die waarschijnlijk 'geval per geval' worden gevonden, zal het dieptepunt voorbij zijn. Nog even geduld dus…
De opinies in deze blog zijn die van de auteurs en geven niet noodzakelijk het standpunt van BNP Paribas Fortis weer.