-

6 dingen die u moet weten over uw pensioen als zelfstandige

3 min

Als u start als zelfstandige, weet u wellicht dat uw pensioen lager zal zijn dan dat van een werknemer. Maar wat weet u er nog over? Hier zijn alvast 6 belangrijke aandachtspunten.

1. Wettelijk pensioen van een zelfstandige: wat zijn de verschillen met loontrekkenden?

Het wettelijk pensioen van een zelfstandige – het bedrag van de 1e pijler dat de overheid u uitbetaalt, omdat u sociale bijdragen hebt betaald – is in de meeste gevallen lager dan dat van een loontrekkende. En dat komt onder meer omdat de sociale bijdragen van een zelfstandige doorgaans lager liggen dan die van een loontrekkende. Maar de elementen die in beide stelsels in aanmerking worden genomen, zijn dezelfde: de omvang van de inkomsten, de lengte van de loopbaan en de gezinssituatie. Het is de manier waarop de pensioendienst met die elementen rekening houdt, die verschilt. Een voorbeeld? Voor het pensioen van een werknemer houdt de overheid rekening met de brutovergoeding. Voor een zelfstandige houdt ze rekening met het nettobedrag van de inkomsten, na aftrek van de beroepskosten en sociale bijdragen. Dat bedrag is hoe dan ook lager dan het brutobedrag.

Schat het bedrag van uw pensioen als zelfstandige in

2. Wanneer kan ik met pensioen?

In België is de wettelijke pensioenleeftijd vastgelegd op 65 jaar. In 2025 wordt dat 66 jaar en in 2030 67 jaar. Wilt u langer blijven werken? Dat kan. De verlengde arbeidsperiode waarvoor u sociale bijdragen betaalt, wordt ook meegenomen in de berekening van uw pensioen.

3. Hoeveel bedraagt het minimum- en maximumpensioen voor zelfstandigen?

U hebt minstens 30 jaar gewerkt en sociale bijdragen betaald? Dan hebt u recht op een minimumpensioen. Als het resultaat van de berekening van uw pensioen lager is dan dat minimumbedrag, wordt het verhoogd om dat minimum te bereiken. In mei 2024 bedroeg het minimumpensioen 1.773 euro per maand voor een alleenstaande. Maar opgelet: dat bedrag geldt voor een volledige loopbaan van 45 jaar. Dus als u 37 jaar hebt gewerkt, krijgt u 37/45 van het bedrag dat is vastgelegd voor het minimumpensioen. Anderzijds mag uw wettelijk pensioen als zelfstandige een bepaald plafondbedrag niet overschrijden, ongeacht het bedrag van uw inkomsten. In mei 2024 bedroeg dat maximumbedrag 2.071 euro voor een alleenstaande.

4. Gemengde loopbaan en pensioen: welke impact?

Enkele jaren als loontrekkende, daarna als zelfstandige, of omgekeerd: steeds meer loopbanen zijn gemengd. En dat heeft ongetwijfeld ook een impact op de manier waarop uw pensioen wordt berekend. De berekening van het pensioen gebeurt dan zowel in het stelsel van loontrekkende als zelfstandige. Daarbij wordt natuurlijk rekening gehouden met de lengte van uw loopbaan en de inkomsten in elk van die stelsels. Daarna worden de bedragen opgeteld.

5. Kan ik mijn studiejaren afkopen?

Kunnen uw studiejaren meetellen voor uw pensioen? Ja, maar dan moet u ze wel afkopen, op basis van het principe van de gelijkgestelde studieperiode. Het gevolg van die afkoop? Het aantal jaren dat de staat in rekening neemt om uw pensioen te berekenen, stijgt. Als gevolg daarvan stijgt ook het bedrag van uw pensioen als ondernemer. Maar de afkoop van uw studiejaren betekent niet dat u vroeger met pensioen kunt.

6. Aanvullend pensioen en 2e pijler: waarom?

Uw wettelijk pensioen als zelfstandige dreigt ontoereikend te zijn om uw huidige levensstandaard te behouden. Dat geldt trouwens ook vaak voor een loontrekkende. Dankzij de aanvullende pensioenen van de 2e pijler spaart u zelf als aanvulling op uw wettelijk pensioen. Tegelijkertijd krijgt u een aanzienlijk belastingvoordeel. Kortom, u kunt het bedrag dat u spaart voor uw pensioen fiscaal aftrekken tot een bepaald plafond. En dat verlaagt automatisch uw belastbare grondslag, en dus ook het bedrag van uw belastingen en sociale bijdragen. Er bestaan specifieke pensioenspaaroplossingen voor zelfstandigen als natuurlijk persoon, zoals het Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen (VAPZ). Andere zijn ontwikkeld voor bedrijfsleiders in vennootschappen, zoals de Individuele Pensioentoezegging (IPT).